Komkommer (Cucumis sativus) is een eenjarige vruchtgroente die behoort tot de familie van de meloen en de courgette. Bij komkommers zijn er twee hoofd types te omschrijven: glaskomkommers en buitenkomkommers. Voor glaskomkommers spreekt de naam voor zich: ze groeien het beste onder glas. Deze rassen hebben vaak een wat gladdere schil, zijn zo’n 30 cm lang en de moderne rassen moeten niet bevrucht worden. Buitenkomkommers hebben vaker een wat ruwere schil, soms met stekels en zijn iets kleiner dan glaskomkommers.

Zaaien van komkommers

Omdat komkommers zich slecht laten verplanten zaai je direct één of twee zaden in een potje waar de planten enkele weken in kunnen blijven staan tot uitplanten. Vul 9-12cm potjes met potgrond en druk de grond licht aan. Leg in elk potje 1 of 2 zaden en bedek ze met zaaigrond. De zaaidiepte bedraagt ongeveer 1,5-2 cm in potgrond. Bevochtig indien nodig de zaaigrond met een vernevelaar maar zorg er voor dat de potgrond niet te vochtig is waardoor de zaden gaan rotten. Om de zaden snel en goed te laten kiemen worden de potjes op een warme plaats gezet (20 graden).

Na ongeveer 10 dagen zijn de zaden gekiemt. Zet de zaailingen nu op een lichte plaats, bijvoorbeeld voor het raam. De temperatuur mag dalen tot 15 tot 18 graden en houdt de potgrond licht vochtig. Indien je twee zaden in een potje hebt gezaaid, behoud je na opkomst alleen de sterkste zaailingen. Steun de zaailingen met een stok naarmate ze groter groeien. Komkommers houden niet van verspenen. Direct in de volle grond zaaien kan ook maar pas na half mei als de meeste kans op vorst geweken is en de temperatuur hoog genoeg is. Zaai dan meerdere zaden per plantgat op de juiste plantafstand (zie hieronder) en dun later de zaailingen uit.

Planten van komkommer

Plant komkommer uit vanaf half Mei tot begin Juni als de kans op vorst geweken is en de plant minimaal vier tot zes echte bladeren hebben. Bij koude nachten afdekken met vlies doek. Onder glas kan je afhankelijk van het weer eerder uitplanten rond begin mei, maar de temperatuur mag niet onder de 16 graden komen. Komkommers kunnen ongeveer 4 weken na zaaien uitgeplant worden. Hard ze eventueel nog af voor uitplanten (wiki: Afharden).

Komkomkommers zijn warmteminnende planten en groeien het beste bij een temperatuur van van 18-30 graden. Temperaturen onder de 10 graden zorgen voor schade. Plant komkommers op een beschutte plek met veel zon maar bescherm bij intense zonnestraling. Zorg voor een goed gedraineerde grond die toch nog voldoende vocht vasthoudt door compost onder te werken. Komkommer hebben maar een oppervlakkig wortelstelsel, ze hebben een grote hoeveelheid vocht nodig, laat de grond absoluut niet uitdrogen maar zorg er ook voor dat de plant niet te nat staat. Komkommers doen het ook goed in grote potten op een zonnig plekje in de tuin of tuinkas.

De plantafstand bedraagt voor: Klimmende rassen: 40-45 cm Kruipende rassen: 55-75 cm. Leidt de klimmende rassen aan draden, wigwams of frames omhoog, ze doen dit maar beperkt zelf en hebben dus hulp nodig.

Bemesten van komkommer

Bemest komkommers ruim voor het planten/zaaien met een rijke gift verteerde mest of compost. Een bemesting met koemestkorrels kan natuurlijk ook. Het zijn gulzige planten, zowel wat betreft voeding als vocht. Ideaal is een geprepareerd bed van 30cm breed en 30 cm diep per plant waar veel goed verteerde mest / compost door de grond wordt gewerkt. Tijdens en na de vruchtvorming wordt bijgemest met een samengestelde (kunst)meststof met veel kalium (tomatenmest) of een vergelijkbare organische bemesting. Doe dit ongeveer om de 2 weken, zeker in potten.

Dagelijkse verzorging

Geef regelmatig water, de bodem mag niet uitdrogen, zeker niet in potten. Als de plant slap heeft gehangen duurt het even voordat deze hersteld is. Voor bemesting zie hierboven. Oudere rassen hebben zowel mannelijke en vrouwelijke bloemen. Als deze komkommers bestoven worden door de mannelijke bloem vormen ze bittere komkommers met veel zaad. Daarom verwijder je bij de oudere rassen de mannelijke bloemen zo snel mogelijk. De vrouwelijke bloem heeft een kleine verdikking (het vruchtbeginsel – mini komkommer) de mannelijke bloem niet. De meeste moderne rassen bloeien echter geheel met vrouwelijke bloem. Doordat er alleen vrouwelijke bloemen zijn is de kans op bestuiving veel kleiner. Ze kunnen nog wel bestoven worden door andere komkommerachtigen.

Snoeien van komkommer

Alleen bij klimmende glaskomkommers kan het nodig zijn om te snoeien. Het makkelijkst is om de planten op te kweken met één stengel en enkele kort uitgegroeide okselscheuten.. Knijp de groeipunten van de okselscheuten af als er 6 bladeren zijn maar laat de vruchtbeginselen zitten. Laat één vrucht per bladoksel ontwikkelen of als de groei afneemt om en om (in de ene bladoksel wel een vrucht, bij de volgende uitnijpen, bij de daaropvolgende bladoksel weer wel, etc). Top de komkommerplant wanneer ze het dak van de kas heeft bereikt of laat enkele zijscheuten ontwikkelen tot een nieuwe hoofdscheut die naar beneden geleid kan worden.

Oogsten van komkommer

Oogst regelmatig om de vruchtvorming te bevorderen. Laat komkommers niet te groot worden (niet zo groot als in de supermarkt).

Wat er mis kan gaan

Soms zijn komkommers bitter. De oorzaak is een plant die geen geleidelijke opkweek heeft gehad door onder andere te weinig water, hoge temperaturen of beperkte bemesting. Bitterheid is vaak ook ras afhankelijk. Verbeter de groeiomstandigheden en de nieuw gevormde komkommers zullen minder / niet meer bitter zijn. Als het een terugkomend probleem is probeer dan eens een ander ras (er zijn speciale rassen die minder snel bitter worden). Zie verder wiki: ziekten en plagen bij de pompoenfamilie