Knolvoet

Knolvoet bij kolen – Plasmodiophora brassicea
In dit artikel alles over knolvoet bij kolen. Lees meer over de symptomen / herkenning, oorzaken, maatregelen en bestrijding van knolvoet.

 

Oorzaken van knolvoet

Knolvoet wordt veroorzaakt door een schimmel (plasmodiophora brassicae). Een tweetal belangrijke eigenschappen van de schimmel zijn:
(1) De sporen kunnen wel meer dan 10 jaar in ruste overleven in de grond ook als er geen koolsoorten geteeld worden;
(2) de reactie van de schimmel op de PH waarde van de bodem.

De rustsporen overleven in de bodem en op dood plantmateriaal. Wordt er gedurende die periode weer een kruisbloemige geteeld dan wordt de schimmel weer opnieuw geactiveerd.

Er zijn koolsoorten die weinig last van hebben van een knolvoet aantasting zoals boerenkool en spruitjes, en er zijn resistante rassen. Het is echter nog onduidelijk in welke mate deze rassen nog wel als waardeplant dienen voor de schimmel. Dat houdt in dat de schimmel in stand wordt gehouden en andere koolsoorten nog kan aantasten. Bovendien wordt knolvoet veroorzaakt door verschillende varianten van de schimmel.

 

Symptomen / herkenning van knolvoet

De eerste herkenbare bovengrondse symptomen zijn het achterblijven in groei van aangetaste planten. De bladeren van de koolplant verkleuren geel tot loodgrijs en / of hangen slap. Met name bij warm, zonnig weer hangen de bladeren overdag slap om zich ‘s avonds weer te herstellen. Zie foto’s onderaan de pagina.

Licht geïnfecteerde planten hebben weinig bovengrondse symptomen behalve een verminderde groei.

Om een aantasting met koolvlieg uit te sluiten graaft men een aangetaste plant uit en bekijkt men de wortels. Het meest herkenbare symptoom van de ziekte is het ontstaan van onregelmatige, knobbelvormige gezwellen op de wortels. Dit heeft tot gevolg dat de opname van water en voedingsstoffen bemoeilijkt wordt.

Maatregelen

Eenmaal geconstateerd valt er weinig te doen deze schimmelziekte.

Preventief / voorkomen

• De eerste manier om knolvoet te voorkomen is om gezond plantmateriaal te kopen. Bij voorkeur zaait men koolsoorten zelf in nieuwe potgrond omdat een knolvoet aantasting bij jonge gekochte planten niet altijd te herkennen is.
• Knolvoet is te voorkomen door een goede vruchtwisseling / wisselteelt (wiki: wisselteelplan hier).
• Ruim dood plantmateriaal op (niet op de composthoop) en verplaats geen grond van het ene bed naar het andere.
• Verwijder onkruid.

Maatregelen

• Eenmaal geconstateerd, dan gedurende een jaar of zes absoluut geen kolen (kruisbloemigen) meer te telen; dus geen koolsoorten, radijs of raapstelen. En dan nog is er geen garantie dat de knolvoet verdwenen is.
• Verhoog de ph waarde tot 7.2. Meet eerst de ph waarde voordat men de bodem gaat kalken(wiki: kalken). Dit beperkt de schimmel in zijn groei en samen met een adequate rustperiode van 6 jaar kan de schimmel bestreden worden. Kalk werkt helaas niet op elke grondsoort even goed en andere groenten groeien niet goed op een hoge ph waarde.

Hanteer de volgende teeltmethode als er na een knolvoet aantasting enkele jaren geen koolsoorten meer geteeld zijn en de bodem de voorgaande jaren goed bekalkt is zodat de schimmel mogelijk niet meer actief is (let op dit is geen garantie, dus wees er zeker van dat er enkele jaren geen koolsoorten meer hebben gestaan). In plaats van direct in de volle grond te zaaien kun u beter voorzaaien in potjes of een zaaitray. Gebruik hiervoor gecertificeerde potgrond zodat u zeker kunt zijn dat er geen schimmels aanwezig zijn in de potgrond. Verpot de kolen steeds naar grotere potten (van zaaipotje, naar p-9 naar …) zodat de kolen een goed wortelgestel kunnen ontwikkelen. Als de koolplanten een goed wortelstelsel hebben kunt u ze verplanten naar de volle grond. Zorg er voor dat u een aantal test planten hebt die u in de loop van het seizoen uit kunt graven. Indien u een aantasting ontdekt de planten onmiddellijk ruimen.